Onderzoeker / auteur

Wat heeft u aan open access?

Uw werk is sneller toegankelijk en wordt door meer mensen gezien. Dat levert een mogelijk citatievoordeel op. U behoudt ook uw auteursrecht, waardoor u later zelf gemakkelijker gebruik kan maken van uw publicaties, bijvoorbeeld in het onderwijs.

Wat kunt u doen?

Wees u bewust van uw rechten, geef ze niet zomaar weg. Bij veel abonnementen-tijdschriften draagt een auteur automatisch een deel van het copyright over aan de uitgever. Houd in ieder geval zo lang mogelijk vast aan uw recht tot exploitatie.
Maak gebruik van Creative Commons licenties om uw rechten te regelen. Het aanpakken van overtredingen wordt daardoor makkelijker. Sommige uitgevers geven u de keus tussen verschillende CC-licenties. Alle CC-BY variaties zijn open access, maar er zijn financiers die eisen stellen aan welke licentie een auteur mag selecteren.
Plaats een kopie van uw artikel of boek (samen met de relevante onderzoeksdata) in de repository van uw eigen instelling. In de meeste gevallen staat een uitgever toe dat een post-print versie van het artikel na een bepaalde periode in de repository openbaar mag worden gemaakt. Neem contact op met uw repository manager voor een gebruiksaanwijzing.
Publiceert u in een open access tijdschrift? Als de afspraken met uw uitgever dit toelaten, plaats deze dan meteen ook in de repository van uw instelling. Een repository beschikt doorgaans over gebruiksgegevens en tools voor CV’s en citatieanalyse. Alle publicaties worden getoond in NARCIS of HBO Kennisbank. Ook is vindbaarheid via Google en Google Scholar gegarandeerd.
Volsta niet met publicatie op een eigen website of op sociale media. Websites verouderen snel en geven geen garantie op vindbaarheid van de volledige publicatie. Het delen van een publicatie via sociale media is tevens niet altijd legaal. Plaats in ieder geval ook een kopie in uw institutionele repository.
Wordt uw onderzoek gefinancierd door Horizon 2020, European Research Council (ERC), Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) of een andere financier, dan bent u waarschijnlijk verplicht om digitale kopieën van uw publicaties open access beschikbaar te maken, al dan niet binnen een bepaalde periode na de officiële publicatie (embargo-periode). Ook bent u vaak verplicht om peer reviewed artikelen en finale versies van manuscripten in een repository te plaatsen, ofwel dit zo goed mogelijk te proberen, binnen een bepaalde periode na publicatie. Het open access beleid van een financier is te vinden via de website Sherpa Juliet.
Stuur uw artikel bij voorkeur naar een open access tijdschrift. U kunt ze vinden via de Directory of Open Access Journals (DOAJ). Open access tijdschriften verschillen in één belangrijk opzicht van traditionele tijdschriften: ze zijn gratis te raadplegen.
Voor het publiceren in open access moet de auteur vaak betalen (een ‘Article Processing Charge’, APC). Heeft u financiering nodig omdat het open access tijdschrift een publicatievergoeding in rekening brengt? Vaak zijn er financieringsmogelijkheden beschikbaar, ofwel binnen het kader van landelijke deals (9000+ tijdschriften), ofwel binnen uw eigen universiteit. Daarnaast hebben afzonderlijke universiteiten lidmaatschappen (zoals bijvoorbeeld met Biomed Central). Enkele universiteiten (TU Delft en Utrecht) hebben een fonds dat helpt bij de bekostiging van open access publicatie.
Bent u nog ambitieuzer, overweeg dan een eigen open access tijdschrift te starten of uw boek open access uit te geven. Alle Nederlandse universiteiten bieden dienstverlening aan op het gebied van open access, waar u met uw vragen terecht kunt.
Neem zitting in redacties van tijdschriften, series, wiki’s en andere publicaties die openbaar toegankelijk zijn.
Bent u redacteur van een tijdschrift waarvan de uitgever niet bereid is deze stappen te zetten, kijk dan eens naar alternatieven, zoals beschreven in Create Change. Of overweeg uw redacteurschap op te zeggen en een nieuw open access tijdschrift te lanceren. Veel wetenschappelijke bibliotheken zijn tot hulp bereid.