Open access uitgevers

"This is a very exciting time in scholarly publishing. We are able to move beyond open access and work to create a new ecosystem and infrastructure for scholarly publications and communications."
Dr. Caroline Sutton, Co-Founder of Co-Action Publishing and Director at Infrastructure Services for Open Access

Steeds meer wetenschappelijke uitgevers kiezen open access als exclusief businessmodel. De meeste van deze uitgevers, zoals Copernicus, PLoS, Biomed, Frontiers, MDPI en PeerJ, zijn nog maar betrekkelijk kort actief.

Daarnaast publiceren steeds meer grote en traditionele uitgevers tijdschriften die volledig open access zijn. Deze titels worden naast de bestaande abonnementen geëxploiteerd. Voorbeelden zijn: Springer, Elsevier Wiley, Taylor & Francis group, Nature Publishing, SAGE en Oxford University Press.

Directory of Open Access Journals

Het merendeel van de open access tijdschrifttitels is te vinden in de Directory of Open Access (ruim 18.000 tijdschriften) De DOAJ streeft ernaar alle titels in de DOAJ te voorzien van het kwaliteitskeurmerk DOAJ Seal.

Directory of Open Access Books

De Directory of Open Access Books (DOAB) verwijst naar open access boeken op de websites van de uitgevers. Het gaat om peer reviewed boeken die gepubliceerd zijn onder een open licentie (merendeels CC- licenties), dus boeken die 'free to read' en 'free to share' zijn. Medio 2022 bevat DOAB bijna 60.000 boeken van honderden uitgevers.

OASPA

Veel open access uitgevers zijn verenigd in OASPA, Open Access Scholary Publishers Association.

Aantallen publicaties in 2021

In 2021 zijn de volgende aantallen artikelen van Nederlandse auteurs, in de rol van corresponding auteur, gepubliceerd bij de volgende uitgevers met een open access model of in volledig open access tijdschriften:

UITGEVERS	AANTAL ARTIKELEN
MDPI	2.175
Copernicus	120
PLoS	364
Frontiers	1.150
Biomed	809
Springer Nature BV	199
Elsevier BV	1.053
Nature Portfolio	578
John Wiley & Sons limited	393
BMJ	278
Taylor & Francis Group	134
Jmir publications inc.	128
Sage publications	118
Oxford University Press (Journals)	81
Cambridge University Press	76
Totalen	7.656

Deze data zijn voor het laatst bijgewerkt op 29 augustus 2022. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan deze tabel.

Open access uitgevers met een dubieuze reputatie

Er zijn partijen die het open access uitgeefmodel misbruiken met als enige doel om geld te verdienen. Deze uitgevers vragen Article Processing Charges (APC’s) zonder hiervoor kwalitatief goede redactionele diensten en peer review te organiseren. Raadpleeg de sectie kwaliteit op deze website om een overzicht te krijgen van de mogelijkheden om de kwaliteit van een tijdschrift te beoordelen.

Landelijke open access overeenkomsten

Vanaf 2015 zijn in Nederland met de grote multidisciplinaire wetenschappelijke uitgevers onderhandelingen gevoerd over nieuwe contracten. Inzet is het maken van afspraken over de transitie naar open access. De onderhandelingen worden gevoerd in nauwe samenwerking tussen de Universiteiten van Nederland (UNL) en UKB (het samenwerkingsverband van universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek).

article processing charge (APC)