Open Access Monitor

UNL (toen VSNU) heeft in de periode 2016-2017 samen met experts van universiteiten definities opgesteld voor het monitoren van open access publicaties. Met behulp van deze definities hebben de universiteiten de eerste formele meting over 2016 opgeleverd aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen eind 2017, met als resultaat 42% open access artikelen in 2016 in Nederland. In 2017 is dit gestegen naar 50%. Het percentage is daarna verder gestegen: in 2018 54%, in 2019 62% en in 2020 is 73% van de universitaire artikelen open access beschikbaar.

Deze percentages moeten beschouwd worden als een eerste monitoring van de open access publicaties. Nog niet alle onderliggende metingen zijn even valide en betrouwbaar.

Tab.1: Percentages OA-publicaties 2016-2021 Nederlandse universiteiten per categorie

[1] Om te bepalen welke tijdschriften open access beschikbaar zijn, hebben we ons gebaseerd op de Directory of Open Access Journals (DOAJ). Dit is een online register van open access, peer-reviewed tijdschriften.

[2] Onder “Hybride en niet DOAJ OA” verstaan we open artikelen in betaalde tijdschriften en open artikelen in open tijdschriften die niet zijn opgenomen in de DOAJ;

[3] “Alleen groen OA” betreft artikelen die alleen open access toegankelijk zijn doordat ze beschikbaar zijn via een ‘trusted repository’. In ‘trusted repositories’ is dus niet gezocht naar artikelen uit DOAJ-tijdschriften en hybride artikelen.