Terugblik open access week 2015 (19 – 23 oktober)

In de aanloop naar de open access week wordt op 12 oktober het LingOA initiatief gepresenteerd, waarin de redacties van 5 vooraanstaande taalkunde tijdschriften aankondigen de “flip” naar open access te gaan maken.  Tegelijkertijd roept LERU op de petitie “Christmas is over. Research funding should go to research, not to publishers!” te tekenen. Op 18 oktober verschijnt een interview met staatssecretaris Dekker in De Volkskrant “Een uitgever die vasthoudt aan betaalde uitgaven, verliest het”   De VSNU publiceert videostatements van Gerard Meijer, Marcel Levi en Patti Valkenburg als middelen om open access onder de aandacht te brengen bij wetenschappers en het brede publiek.

Dan, op maandag 19 oktober, begint het echt. Om 10.00 uur opent Ron Dekker (NWO) in Amsterdam het symposium “Connecting data for research”. Gedurende de dag vertellen 20 sprekers, met als keynote sprekers Barend Mons (hoogleraar Biosemantiek LUMC) en Mireille van Eechoud (hoogleraar Informatierecht UvA) over hun ervaringen in het delen van data.

  Ron Dekker (NWO)

In Nijmegen begint om 12.00 uur het debat “Open access, who takes the plunge?”onder leiding van Martijn van Calmthout.  In de goedgevulde zaal vindt een levendige discussie plaats die ook gevolgd kan worden via livestream.  Er wordt volop getwitterd via de hashtags #openaccess en #oaweek.
Tilburg focust dinsdag in de Research Meeting “Maximize Your Research Impact” op jonge onderzoekers. Die hebben last van het belang dat gehecht wordt aan citaties en impactfactoren en van de continue druk om te publiceren. Maar altmetrics (Mendeley en Twitter) bieden een alternatief hiervoor. Dezelfde thema’s komen woensdag in Maastricht aan de orde in het Seminar ‘What journal to publish in: increasing your academic and societal impact’.

In Utrecht worden 6 actuele onderwerpen in het bredere kader van open science in een serie workshops behandeld.

Hoewel de opkomst wat tegenviel, was de betrokkenheid hoog. Vragen als “Wie betaalt open access en waar kan ik financiële steun krijgen als ik open access ga publiceren?”, “Hoe kom ik te weten wat kwalitatief goede open access journals zijn?” “Hoe kan ik effectief mijn data delen?” en  “Op welke acht dimensies verschillen peer review modellen en hoe veranderen deze? ”,  worden beantwoord. Zo komt open science weer een stapje dichterbij de Utrechtse onderzoekers.

Donderdagmiddag wonen ruim 100 promovendi in de VU het seminar ‘How to publish a world class paper’ bij. Nog eens 93 personen volgen het evenement via een live stream. Ook hier dus aandacht voor open access en vergroten van impact in het bredere kader van wetenschappelijk publiceren.
In Groningen staan donderdag de open access mogelijkheden in de geesteswetenschappen en de sociale wetenschappen in de schijnwerpers. Keynote speaker op het Groningse symposium was Martin Paul Eve van Birbeck, University of London , die met het initiatief Open Library of the Humanities (OLH) een betaalbaar alternatief hoopt te bieden voor deze disciplines. 

In totaal hebben honderden Nederlandse wetenschappers aan de evenementen deelgenomen en gediscussieerd over open access in relatie tot de wetenschappelijke praktijk. De betrokkenheid bij het thema is groot, niet alleen van de wetenschappers zelf, maar ook bij de universitaire bestuurders en de politiek. Open access is een maatschappelijk thema dat door de Nederlandse regering ook volop onder de aandacht gebracht gaat worden tijdens het Europese voorzitterschap in 2016.